سونوگرافی چند بعدی در دوران بارداری

بارداری یکی از حساس‌ترین و مهم‌ترین دوره‌های زندگی هر مادر است. در این دوران، والدین و پزشکان به دنبال روش‌هایی مطمئن هستند تا از سلامت کامل جنین اطمینان پیدا کنند و در صورت وجود هرگونه مشکل، اقدامات درمانی را در زمان مناسب انجام دهند. یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌هایی که در این مسیر قابل استفاد است، سونوگرافی چندبعدی است. این روش با ارائه تصاویر سه‌بعدی و چهاربعدی از جنین، دیدی دقیق‌تر و واقعی‌تر نسبت به حالت‌های سنتی فراهم می‌کند و تجربه‌ای متفاوت برای والدین رقم می‌زند. مرکز تصویربرداری جام جم نوین، با بهره‌گیری از به‌روزترین دستگاه‌های سونوگرافی چندبعدی و تیمی متخصص و باتجربه، خدمات تصویربرداری را در محیطی آرام و حرفه‌ای ارائه می‌دهد. در این مقاله، به‌طور کامل به مزایا، کاربردها و نحوه انجام سونوگرافی چندبعدی می‌پردازیم تا با این فناوری پیشرفته و خدمات منحصربه‌فرد مرکز جام جم بیشتر آشنا شوید.

سونوگرافی چند بعدی چیست؟

سونوگرافی چند بعدی، روشی پیشرفته در تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی، تصاویر دقیق‌‌تر و واقعی‌تری را نسبت به سونوگرافی معمولی (دو بعدی) ایجاد می‌کند. در این روش، علاوه بر تصویر معمولی که از جنین به دست می‌آید، تصاویر سه‌بعدی (3D) و حتی تصاویر زنده و متحرک (چهاربعدی یا 4D) نیز از اندام‌های جنین نمایش داده می‌شوند. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا ناهنجاری‌ها و مشکلات ساختاری که برای جنین وجود دارد را بهتر تشخیص دهند. سونوگرافی چند بعدی بیشتر در دوران بارداری کاربرد دارد اما در حوزه‌های دیگر پزشکی هم استفاده می‌شود و کاملا ایمن و بدون درد است. انجام سونوگرافی چندبعدی نیاز به مهارت و تخصص دارد و حتما باید توسط رادیولوژیست ماهر انجام شود. 

آیا انجام رادیولوژی رنگی در دوران بارداری مجاز است؟

انواع سونوگرافی چند بعدی در دوران بارداری 

در دوران بارداری، سونوگرافی‌ها نقش مهمی در بررسی وضعیت جنین و سلامت مادر دارند. سونوگرافی چندبعدی نیز یکی از روش‌های پیشرفته تصویربرداری است که بسته به شرایط مادر و نظر پزشک، به شکل‌های مختلف انجام می‌شود. این نوع سونوگرافی به‌دلیل دقت بالای اطلاعاتی که ارائه می‌دهد، در تشخیص و بررسی سلامت جنین جایگاه خاصی دارد و توسط بسیاری از پزشکان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه، با مهم‌ترین انواع سونوگرافی چندبعدی که در دوران بارداری کاربرد دارند آشنا می‌شویم:

سونوگرافی دو بعدی

سونوگرافی دو بعدی از رایج‌ترین انواع سونوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی انجام می‌شود. در سونوگرافی دوبعدی تصاویر سیاه و سفید هستند و به صورت لحظه‌ای نماش داده می‌شوند. از این روش برای بررسی ساختارها و عملکرد اندام‌های داخلی بدن مثل کبد، کلیه، مثانه، رحم و در دوران بارداری، برای مشاهده جنین استفاده می‌شود. تصاویر به دست آمده از این سونوگرافی به صورت دوبعدی نمایش داده می‌شوند و پزشک متخصص، جنین و سلامت او را مورد بررسی قرار می‌دهد. در سونوگرافی دوبعدی می‌توان رشد جنین، ضربان قلب و محل قرار گرفتن آن را شناسایی و بررسی کرد.

بیشتر بخوانید: بهترین زمان انجام سونوگرافی غربالگری پیشرفته

سونوگرافی سه بعدی

سونوگرافی سه‌بعدی، یکی از روش‌های دقیق تصویربرداری در دوران بارداری است که تصاویر واضح و واقعی‌تری از جنین نسبت به سونوگرافی دوبعدی ارائه می‌دهد. در این روش، امواج صوتی از زوایای مختلف به بدن تابیده شده و در نهایت، تصویری سه‌بعدی و با جزئیات بالا از جنین روی مانیتور نمایش داده می‌شود. این نوع سونوگرافی باید تحت نظر رادیولوژیست متخصص و با دستور مستقیم پزشک انجام شود؛ زیرا معمولا در شرایط خاص و زمانی تجویز می‌شود که پزشک به وجود ناهنجاری یا مورد مشکوکی در جنین یا اندام‌های تناسلی مادر مشکوک باشد. علاوه بر بررسی دقیق چهره و اندام‌های جنین، از سونوگرافی سه‌بعدی برای بررسی توده‌ها یا کیست‌های تخمدان نیز استفاده می‌شود. دقت بالای تصاویر در این روش، احتمال بروز خطا را به حداقل می‌رساند، اما به دلیل نیاز به تجهیزات پیشرفته‌تر و مهارت بالاتر در انجام آن، هزینه این نوع سونوگرافی، بیشتر از سونوگرافی دوبعدی است.

سونوگرافی چهار بعدی

سونوگرافی چهاربعدی نسخه پیشرفته‌تری از سونوگرافی سه‌بعدی است و علاوه بر ارائه تصاویر دقیق از آناتومی جنین، حرکات او را به‌صورت زنده و در لحظه نمایش می‌دهد. در این روش، می‌توان رفتارهایی مانند تکان خوردن، باز و بسته کردن چشم‌ها، لبخند زدن یا مشت کردن دست‌ها را به‌ وضوح مشاهده کرد. این نوع سونوگرافی نه‌ تنها تجربه‌ای احساسی و خاص برای والدین رقم می‌زند، بلکه به پزشک نیز کمک می‌کند تا اختلالات ساختاری یا مشکلات حرکتی جنین را با دقت بیشتری بررسی کند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی مناسب را در زمان مناسب آغاز نماید. 

بیشتر بخوانید: بهترین زمان انجام اکو قلب جنین

مزایای انجام سونوگرافی چند بعدی

باتوجه به کاربردهای سونوگرافی چندبعدی، می‌توان نتیجه گرفت که این نوع سونوگرافی در دوران بارداری از مزایا و اهمیت زیادی برخوردار است. سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی نسبت به سایر سونوگرافی‌ها اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری را از وضعیت جنین و سلامت او به پزشک می‌دهند و با کمک این سونوگرافی‌ها می‌توان هرگونه مشکل و بیماری که در دوران بارداری برای مادر و جنین ایجاد شده است را به خوبی شناسایی و مورد بررسی قرار دارد. از مهم‌ترین مزایای انجام سونوگرافی چند بعدی در دوران بارداری می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تصاویر واضح و دقیق: سونوگرافی چندبعدی این امکان را فراهم می‌کند که چهره، دست‌ها، پاها و سایر اندام‌های جنین با جزئیاتی بسیار بیشتر و واقعی‌تر دیده شوند.
• تشخیص سریع‌تر ناهنجاری‌ها: این روش می‌تواند به تشخیص به‌ موقع بعضی از ناهنجاری‌ها یا نقص‌های مادرزادی در جنین کمک کند.
• بررسی بهتر سلامت جنین: مشاهده حرکات طبیعی جنین به‌ صورت زنده، به پزشک امکان می‌دهد وضعیت رشد و سلامت او را دقیق‌تر بررسی کند.
• افزایش پیوند عاطفی والدین با جنین: تماشای چهره و حرکات واقعی جنین، تجربه‌ای احساسی و به‌ یاد ماندنی برای والدین رقم می‌زند و حس نزدیکی بیشتری با فرزندشان ایجاد می‌کند.
• بهبود مراقبت‌های دوران بارداری: اطلاعات دقیق به‌ دست‌آمده از سونوگرافی چندبعدی، به پزشک کمک می‌کند برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای مراقبت‌های مادر و جنین داشته باشد.
• بررسی دقیق اندام‌های داخلی: این نوع سونوگرافی امکان مشاهده واضح‌تر اندام‌های داخلی جنین را فراهم می‌کند و می‌تواند نقش مهمی در ارزیابی رشد و عملکرد آن‌ها داشته باشد.

نحوه انجام سونوگرافی چند بعدی در دوران بارداری

برای انجام سونوگرافی چندبعدی نیاز به آمادگی خاصی نیست، اما اگر در سه‌ماهه اول بارداری قرار دارید، بهتر است مثانه تا حدی پر باشد تا کیفیت تصاویر بهتر شوند. همچنین توصیه می‌شود لباسی راحت و آزاد بپوشید تا روند سونوگرافی سریع‌تر و آسان‌تر انجام شود. فرآیند انجام این سونوگرافی مشابه دیگر سونوگرافی‌های شکمی است. ابتدا مادر روی تخت معاینه دراز می‌کشد و ژل مخصوصی روی ناحیه شکم زده می‌شود تا امواج صوتی راحت‌تر از پوست عبور کنند. سپس رادیولوژیست با استفاده از پروب (دستگاهی دستی که ظاهری شبیه قلم دارد)، امواج صوتی را به داخل بدن می‌فرستد و بازتاب آن‌ها را دریافت می‌کند. در سونوگرافی چندبعدی، پروب از زوایای مختلف تصویربرداری می‌کند و دستگاه این تصاویر را پردازش کرده و به شکل سه‌بعدی یا چهاربعدی نمایش می‌دهد. در سونوگرافی چهاربعدی، تصاویر به‌ صورت ویدیوی زنده روی مانیتور دیده می‌شوند و امکان مشاهده حرکات طبیعی جنین فراهم است. مدت زمان انجام این سونوگرافی بسته به شرایط مادر و هدف از تصویربرداری، بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. تصاویر ثبت‌شده پس از بررسی اولیه توسط پزشک ذخیره می‌شوند و در صورت نیاز به بررسی بیشتر یا وجود مورد خاص، توضیحات لازم به مادر داده خواهند شد.

بهترین زمان سونوگرافی چند بعدی در دوران بارداری

سونوگرافی چندبعدی باید بر اساس تشخیص و تجویز پزشک انجام شود و زمان مناسب آن با توجه به هدف تصویربرداری مشخص می‌شود. بهترین بازه برای انجام سونوگرافی سه‌بعدی بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری است. در این مرحله، ساختارهای اصلی بدن جنین شکل گرفته‌اند و در صورت وجود ناهنجاری‌های مادرزادی، در تصاویر به‌خوبی قابل مشاهده هستند. از هفته ۲۲ به بعد، با بزرگ‌تر شدن سر جنین و محدودتر شدن فضای رحم، مشاهده دقیق بعضی از اندام‌ها با سونوگرافی سه‌بعدی دشوارتر می‌شود. در مورد سونوگرافی چهاربعدی، بهترین زمان انجام آن معمولا از هفته ۲۴ به بعد است. در این دوره، حرکات جنین مانند تکان دادن دست‌ها و پاها، لبخند زدن یا باز و بسته کردن چشم‌ها به‌وضوح قابل مشاهده‌اند و تجربه‌ای لذت‌بخش و احساسی برای والدین فراهم می‌شود. البته در موارد خاص مانند بارداری‌های پرخطر یا زمانی که پزشک به وجود ناهنجاری یا مشکل خاصی مشکوک باشد، ممکن است سونوگرافی سه‌بعدی یا چهاربعدی از هفته هشتم به بعد نیز انجام شوند تا بررسی‌های دقیق‌تری صورت گیرند و در صورت نیاز، اقدامات درمانی زودهنگام آغاز شوند.

معایب سونوگرافی چند بعدی

درست است که سونوگرافی چندبعدی یکی از روش‌های پیشرفته و موثر در بررسی سلامت جنین محسوب می‌شود، اما مانند هر روش پزشکی دیگری، در صورت رعایت نکردن اصول ایمنی می‌تواند با چالش‌هایی همراه باشد. یکی از نگرانی‌ها، قرار گرفتن طولانی‌مدت مادر در معرض امواج صوتی است. البته باید توجه داشت که این امواج، برخلاف اشعه ایکس، بدون تابش یونیزه هستند و در حالت عادی خطر جدی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر تکنسین یا پزشک مهارت کافی نداشته باشند یا دستگاه سونوگرافی غیراستاندارد باشد، ممکن است هم کیفیت تصاویر پایین بیاید و هم احتمال بروز خطا یا آسیب افزایش یابد. برای اینکه سونوگرافی چندبعدی کاملا ایمن و بدون عارضه انجام شود، لازم است که توسط پزشک یا رادیولوژیست متخصص و باتجربه انجام شود و از تجهیزات مدرن و تاییدشده استفاده شود.

کلام پایانی

آرامش و اطمینان خاطر مادر در دوران بارداری، از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند سلامت روانی و جسمی او و جنین را تضمین کند. یکی از راه‌های موثر برای دستیابی به این آرامش، انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای در مراکز تخصصی و مجهز است. در مرکز تصویربرداری جام جم، امکان انجام انواع سونوگرافی‌های پیشرفته از جمله سونوگرافی‌های سه‌بعدی و چهاربعدی با استفاده از مدرن‌ترین تجهیزات و زیر نظر تیمی متخصص فراهم شده است. این مرکز با ارائه خدمات دقیق و تخصصی، همراهی مطمئن برای مادران در مسیر بارداری خواهد بود. برای رزرو نوبت سونوگرافی چندبعدی، می‌توانید به‌صورت آنلاین از طریق سایت اقدام کنید یا برای دریافت مشاوره و هماهنگی بیشتر با شماره‌های زیر تماس بگیرید.

• ۰۲۱۴۶۸۰۴۷۲۲
• ۰۲۱۴۶۸۰۴۶۸۸
• ۰۲۱۴۸۸۳۷۰۰۱

سوالات متداول