تشخیص سرطان روده با سونوگرافی

سرطان روده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که در صورت تشخیص دیرهنگام، می‌تواند جان بیمار را به خطر اندازد. تشخیص زودهنگام، کلید اصلی موفقیت در درمان این بیماری است. در بین روش‌های گوناگون بررسی و تشخیص، سونوگرافی به‌عنوان یک ابزار ساده، غیرتهاجمی و قابل‌دسترس، نقش مهمی در ارزیابی اولیه مشکلات گوارشی از جمله روده ایفا می‌کند. اگر به‌دنبال انجام سونوگرافی دقیق و مطمئن برای بررسی روده هستید، مرکز تصویربرداری جام جم نوین قدس با بهره‌گیری از دستگاه‌های پیشرفته و کادر رادیولوژی حرفه‌ای، آماده ارائه خدمات تخصصی در محیطی آرام، ایمن و با رعایت کامل استانداردهای پزشکی است تا مراجعین احساس آرامش و رضایت بیشتری داشته باشند.

سونوگرافی سرطان روده چیست؟

سونوگرافی سرطان روده روشی تصویربرداری غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، امکان مشاهده ساختارهای داخلی روده بزرگ و اطراف آن را فراهم می‌کند. این روش معمولا برای بررسی اولیه علائم مشکوک مانند درد شکم، نفخ مزمن، تغییر در حرکات روده یا خون در مدفوع به کار می‌رود. سونوگرافی نمی‌تواند به‌طور قطعی سرطان روده را تشخیص دهد اما می‌تواند وجود توده‌ها، ضایعات مشکوک، ضخیم‌شدگی دیواره روده یا التهاب‌های غیرعادی را به‌خوبی نشان دهد و در صورت مشاهده علائم مشکوک، پزشک از روش‌های دقیق‌تری مانند کولونوسکوپی یا سی‌تی اسکن استفاده می‌کند.

سونوگرافی سرطان روده چگونه انجام می‌شود؟

این روش توسط متخصص رادیولوژی و با کمک دستگاه‌های پیشرفته سونوگرافی  انجام می‌گیرد. برای انجام سونوگرافی سرطان روده بیمار به پشت روی تخت دراز می‌کشد و ژل مخصوص روی ناحیه شکم مالیده می‌شود تا انتقال امواج صوتی بهتر انجام شود. پزشک با حرکت دادن پروب سونوگرافی روی شکم، تصاویر زنده از ساختار روده و سایر اندام‌ها را روی مانیتور مشاهده می‌کند. برای بررسی دقیق‌تر راست‌روده (رکتوم)، گاهی از روش سونوگرافی داخل مقعدی استفاده می‌شود. سپس پزشک متخصص تصاویر ثبت‌شده را بررسی می‌کند و در صورت مشاهده ضخامت غیرعادی، توده، انسداد یا سایر علائم مشکوک، مراحل تشخیصی دیگر مانند کولونوسکوپی، MRI یا آزمایش خون را نیز تجویز می‌کند.

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی سرطان روده

برای گرفتن تصاویر واضح و دقیق در سونوگرافی سرطان روده، رعایت نکات آمادگی قبل از انجام این تست بسیار مهم است. این آماده‌سازی به پزشک کمک می‌کند تا بتواند ارزیابی دقیق‌تری از وضعیت روده و بافت‌های اطراف ارائه دهد. توصیه می‌شود ۶ تا ۸ ساعت قبل از سونوگرافی، از مصرف غذاهای سنگین و چرب خودداری کنید تا دستگاه گوارش آرام‌تر باشد و تصاویر واضح‌تر ثبت شود. آمادگی قبل از انجام سونوگرافی عبارتنداز:

• برای سونوگرافی شکمی ممکن است لازم باشد که حداقل ۶ ساعت قبل از انجام تست ناشتا باشید تا گاز و مواد غذایی در معده و روده کمتر باشد.
• اگر قرار است سونوگرافی ترانس‌رکتال (داخل مقعدی) انجام شود، پزشک از شما می‌خواهد قبل از انجام تست، با استفاده از ملین یا تنقیه روده خود را پاکسازی کنید تا تصویربرداری بهتر انجام شود.
• بهتر است ۱۲ ساعت قبل از سونوگرافی از نوشیدن نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید تا نفخ کاهش یابد.
• حتما به پزشک یا تکنسین سونوگرافی درباره داروهایی که مصرف می‌کنید، بیماری‌های زمینه‌ای یا حساسیت‌های خاص خود اطلاع دهید.
• پوشیدن لباس‌های راحت و گشاد به شما کمک می‌کند تا فرآیند انجام سونوگرافی راحت‌تر و سریع‌تر انجام شود.

آیا سرطان روده با سونوگرافی قابل تشخیص است؟

در واقع سونوگرافی به‌طور مستقیم نمی‌تواند سرطان روده را به‌طور قطعی تشخیص دهد. این روش بیشتر برای شناسایی تغییرات غیرطبیعی در بافت‌ها، مانند ضخیم‌شدگی دیواره روده، توده‌های مشکوک یا التهاب‌ها کاربرد دارد. سونوگرافی در بررسی نواحی اطراف روده، مانند غدد لنفاوی و ارگان‌های مجاور، کمک‌کننده است. برای تشخیص قطعی سرطان روده، روش‌های دقیق‌تر مانند کولونوسکوپی همراه با نمونه‌برداری (بیوپسی) ضروری است. همچنین، روش‌های تصویربرداری پیشرفته‌تر مثل سی‌تی اسکن، ام‌آرآی یا سونوگرافی ترانس‌رکتال (برای سرطان‌های رکتوم) به تشخیص بهتر و تعیین مرحله بیماری کمک می‌کنند. در نتیجه سونوگرافی یک ابزار کمکی مهم در بررسی اولیه و غربالگری مشکلات روده است اما تشخیص قطعی سرطان روده نیازمند آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی تکمیلی است.

همچنین بخوانید: تشخیص سنگ صفرا با سونوگرافی

انواع سونوگرافی سرطان روده

سونوگرافی سرطان روده انواع مختلفی دارد و با توجه به نوع و شدت بیماری در روش‌های مختلفی انجام می‌شود.  بسته به نوع بیماری، محل و هدف بررسی پزشک تشخیص می‌دهد که کدام روش بهتر و مناسب‌تر است. سونوگرافی شکمی، سونگرافی ترانس رکتال، سونوگرافی اندوواسکولار و سونوگرافی داپلر از انواع سونوگرافی برای تشخیص سرطان روده هستند. 

سونوگرافی شکمی (Abdominal Ultrasound)

سونوگرافی شکمی همان سونوگرافی ساده‌ای است که برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان روده انجام می‌شود. در این روش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر دقیقی از ارگان‌ها و ساختارهای داخلی ناحیه شکم و دستگاه گوارش ارائه می‌دهد. سونوگرافی شکمی به پزشکان کمک می‌کند تا تغییرات غیرطبیعی در دیواره روده، مانند ضخیم شدن یا وجود توده‌ها را شناسایی کنند. علاوه بر روده، این روش برای بررسی ارگان‌های اطراف مثل کبد، پانکراس، کلیه‌ها و غدد لنفاوی نیز استفاده می‌شود که در تعیین مرحله بیماری و گسترش سرطان اهمیت دارد. سونوگرافی شکمی معمولا به عنوان اولین مرحله از تصویربرداری برای بررسی علائم مشکوک به سرطان روده به کار می‌رود.

سونوگرافی ترانس‌رکتال (Transrectal Ultrasound)

سونوگرافی ترانس‌رکتال با استفاده از یک پروب مخصوص وارد شده به داخل راست‌روده (رکتوم) انجام می‌شود. این تکنیک امکان مشاهده دقیق ساختارهای داخلی رکتوم و بافت‌های اطراف را فراهم می‌کند و در تشخیص بیماری‌های روده به خصوص سرطان رکتوم کاربرد بسیار مهمی دارد. از این روش برای تشخیص سرطان رکتوم استفاده می‌شود و به پزشک کمک می‌کند عمق نفوذ تومور به دیواره رکتوم و درگیری بافت‌های مجاور را به دقت بسنجد.

سونوگرافی اندوواسکولار (Endovascular Ultrasound)

سونوگرافی اندوواسکولار یا سونوگرافی داخل‌رگی، یک روش پیشرفته تصویربرداری است که با استفاده از پروب‌های کوچک وارد شده به داخل رگ‌های خونی انجام می‌شود. این تکنیک امکان بررسی دقیق ساختار دیواره رگ‌ها و جریان خون را از داخل رگ‌ها فراهم می‌آورد. این روش در ارزیابی وضعیت عروق خونی اطراف روده و تومورها بسیار کاربردی است. با کمک سونوگرافی اندوواسکولار، پزشکان می‌توانند نفوذ تومور به رگ‌های خونی را بررسی کنند که این اطلاعات در تعیین مرحله سرطان و برنامه‌ریزی درمان اهمیت حیاتی دارد.

سونوگرافی داپلر (Doppler Ultrasound)

سونوگرافی داپلر نیز با استفاده از امواج صوتی، جریان خون در رگ‌ها و عروق بدن را بررسی می‌کند. این تکنیک امکان ارزیابی دقیق وضعیت جریان خون در نواحی مختلف، از جمله روده و نواحی اطراف آن را برای پزشک فراهم می‌کند. این روش برای بررسی جریان خون در تومورها و بافت‌های اطراف روده استفاده می‌شود و به پزشکان کمک می‌کند تا میزان عروق‌زایی (رشد رگ‌های خونی جدید) توسط تومور را ارزیابی کنند. تشخیص نفوذ تومور به رگ‌های خونی و بررسی انسداد یا تنگی عروق، که اطلاعات مهمی در تعیین مرحله سرطان و برنامه درمانی فراهم می‌کند.

همچنین بخوانید: سونوگرافی آنومالی

علائم سرطان روده که نیاز به سونوگرافی دارند؟

سرطان روده معمولا در مراحل اولیه بدون علامت است، اما با پیشرفت بیماری، نشانه‌هایی از آن ظاهر می‌شوند که باید جدی گرفته شوند و تحت بررسی‌های پزشکی قرار گیرند. تغییرات غیرطبیعی در حرکات روده مانند اسهال یا یبوست مزمن که بیش از دو هفته ادامه پیدا کند از علائم جدی و خطرناک ابتلا به سرطان روده است. مهم‌ترین علائم سرطان روده که نیاز به سونوگرافی دارند عبارتنداز:

• خون در مدفوع یا مدفوع تیره رنگ: وجود خون نشانه‌ای مهم است که باید برای بررسی بیشتر سریعا به پزشک مراجعه شود.
• درد شکمی مداوم و بدون علت مشخص: دردهای غیرقابل توضیح در ناحیه شکم یا روده که با تغییرات سبک زندگی برطرف نمی‌شوند.
• کاهش وزن بی‌دلیل و سریع: از دست دادن وزن بدون تغییر رژیم غذایی یا فعالیت بدنی، هشداردهنده است.
• احساس پر بودن یا انسداد در شکم: احساس سنگینی یا تورم غیرطبیعی در ناحیه شکم که با نفخ همراه است.
• خستگی و ضعف مفرط: که می‌تواند ناشی از کم‌خونی به دلیل خونریزی‌های مخفی روده باشد.
• کم‌خونی بدون علت مشخص: کمبود گلبول‌های قرمز خون که می‌تواند ناشی از خونریزی‌های مخفی در دستگاه گوارش باشد.

همچنین بخوانید: آمادگی قبل از سونوگرافی شکم و لگن

عوارض سونوگرافی سرطان روده

یکی از مزیت‌های مهم سونوگرافی، ایمنی و بدون درد بودن آن است. به همین دلیل، این روش تصویربرداری به عنوان یکی از گزینه‌های اولیه و کم‌خطر برای بررسی مشکلات گوارشی مانند سرطان روده شناخته می‌شود. در سونوگرافی از هیچگونه اشعه یونیزان استفاده نمی‌شود.  در نتیجه، هیچ عارضه‌ی شیمیایی یا تابشی برای بدن ایجاد نمی‌کند. تا به امروز عوارض جدی یا بلندمدتی در اثر انجام سونوگرافی گزارش نشده است. اما در برخی از افراد در هنگام انجام سونوگرافی ترانس‌رکتال، کمی احساس فشار یا ناراحتی کوتاه‌مدت در ناحیه مقعد رخ دهد که معمولا گذرا است و نیاز به درمان ندارد. در موارد نادر نیز بعضی از بیماران دچار حساسیت خفیف به ژل مخصوص که روی پوست یا داخل مقعد استفاده می‌شود می‌شوند که معمولا با شستشو رفع خواهد شد.

کلام پایانی

تشخیص به‌موقع و دقیق سرطان روده، نخستین و مهم‌ترین گام در مسیر درمان موفق و حفظ سلامت شماست. سونوگرافی به عنوان روشی ایمن و قابل دسترس، ابزاری ارزشمند برای شناسایی علائم اولیه این بیماری است که می‌تواند روند درمان را سرعت بخشد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. اگر به دنبال انجام سونوگرافی تخصصی با بالاترین کیفیت و دقت هستید، مرکز تصویربرداری جام جم نوین قدس با بهره‌مندی از جدیدترین تجهیزات پزشکی و تیمی باتجربه، بهترین انتخاب برای شماست. ما متعهد به ارائه خدماتی حرفه‌ای در محیطی آرام و مطمئن هستیم تا سلامت شما را با بهترین استانداردها تضمین کنیم. همین امروز برای گرفتن نوبت و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید و اولین قدم به سوی زندگی سالم‌تر را بردارید.

سوالات متداول